Odszkodowanie za wypadek w rolnictwie - na co możesz liczyć?

Praca w gospodarstwie rolnym jest często związana ze znacznym obciążeniem fizycznym organizmu oraz użytkowaniem złożonych i niebezpiecznych maszyn i narzędzi. Rolnicy zmuszeni są do pracy niezależnie od warunków atmosferycznych, pory roku czy też ich stanu zdrowia i samopoczucia. Pociąga to za sobą ryzyko zaistnienia wielu wypadków przy pracy rolniczej. Dowiedź się jakie odszkodowanie możesz otrzymać za wypadek w rolnictwie.

• SKORZYSTAJ Z POMOCY PRZY ODSZKODOWANIU

Wypadek przy pracy rolniczej – czym jest?

Definicję wypadku przy pracy rolniczej normuje ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zgodnie z jej przepisami, wypadek przy pracy rolniczej stanowi nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności.

Ustawodawca przewidział również szereg dodatkowych przesłanek, jakie muszą być spełnione, aby niebezpieczne zdarzenie mogło zostać uznane za wypadek przy pracy rolniczej. Wskazane wyżej czynności muszą wystąpić w jednej z czterech wskazanych poniżej sytuacji:

• na terenie gospodarstwa rolnego, gdzie ubezpieczony gospodaruje lub w którym stale pracuje, albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym
• w drodze ubezpieczonego rolnika z mieszkania do gospodarstwa rolnego albo w drodze powrotnej
• podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej lub w związku z wykonywaniem tych czynności
• w drodze do miejsca wykonywania wskazanych w poprzednim punkcie czynności lub w drodze powrotnej

Ustawodawca ochroną objął również pomocników rolników, zatrudnionych do pomocy przy zbiorach. Zgodnie z przepisami za wypadek przy pracy rolniczej uznać należy także nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które miało miejsce podczas wykonywania przez pomocnika czynności ujętych w zawartej z rolnikiem umowie o pomocy przy zbiorach.

Poniżej prezentujemy kilka przykładów obrazujących co jest, a co nie jest wypadkiem przy pracy rolniczej:

Przykład nr 1

Rolnik pan Jan pracował w polu i niestety podczas żniw zaczepił ręką o jedną z maszyn co doprowadziło do poważnego złamania. Jest to dość jasny i oczywisty przypadek wypadku przy pracy rolniczej, gdyż zdarzenie do którego doszło miało bezpośredni związek z pracą pana Jana w gospodarstwie rolnym.

Przykład nr 2

Rolnik pan Jan podpisywał w swoim biurze umowy oraz faktury potrzebne do poprawnego funkcjonowania swojego gospodarstwa. Potknął się jednak na śliskiej podłodze i upadł, łamiąc sobie przy tym nogę. W tym przypadku również mówimy o wypadku przy pracy rolniczej i to pomimo tego, że czynności wykonywane przez pana Jana w momencie kiedy doszło do wypadku nie są w sposób bezpośredni kojarzone z pracą wykonywaną na roli.

Należy jednak zauważyć, że wykonywane przez niego czynności były w sposób bezpośredni powiązane z wykonywaną przez niego działalnością rolną. Innymi słowy w tym przypadku również mamy do czynienia z wypadkiem w gospodarstwie rolnym.

Przykład nr 3

Rolnik pan Jan spacerował po swoim polu jednak w trakcie przechadzki wpadł do dziury, której nie zauważył. Wypadek był na tyle niefortunny, że u pana Jana doszło do złamania nadgarstka. W tym przypadku nie możemy jednak mówić o wypadku przy pracy rolniczej, ponieważ pan Jan nie wykonywał w trakcie swojego spaceru żadnych czynności zawodowych.

Dlaczego podajemy te przykłady? Powód jest bardzo prosty. Otóż wielokrotnie spotykamy się z sytuacją, gdzie poszkodowani nie do końca zdają sobie sprawę z tego, kiedy mają do czynienia z wypadkiem w gospodarstwie rolnym, a kiedy nie.

Należy pamiętać o tym, że firmy ubezpieczeniowe, zawsze wykorzystują nasz brak wiedzy w danej materii. Dlatego też musimy pilnować swoich praw i przede wszystkim znać przepisy. To właśnie one warunkują czy przysługuje nam odszkodowanie za wypadek w gospodarstwie rolnym czy też nie. Jeżeli macie wątpliwości, powinniście skontaktować się ze specjalistą, który pomoże wam w odzyskaniu należnych pieniędzy.

Miałem wypadek w gospodarstwie rolnym – i co dalej?

Zgodnie z przepisami, wypadek przy pracy rolniczej powinien być zgłoszony niezwłocznie do najbliższej możliwej placówki terenowej KRUS – czyli Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Wyraz “niezwłocznie” oznacza, że poszkodowany rolnik powinien poinformować KRUS o wypadku w najszybszym terminie, w jakim pozwala mu na to stan zdrowia. Granicznym terminem na dokonanie zgłoszenia jest jednak okres 6 miesięcy od dnia zaistnienia wypadku. Dochowanie terminu nie powinno być jednak trudne – ustawodawca poczynił bowiem pewne kroki, aby ułatwić procedurę zgłoszenia wypadku przy pracy rolniczej. Osobą zgłaszającą wypadek może być praktycznie każdy - nie tylko sam rolnik, ale także członek jego bliższej lub dalszej rodziny, pracownik gospodarstwa, znajomy lub osoba postronna. Możliwe jest również zawiadomienie KRUS w dowolnej formie, zarówno osobiście, jak i na odległość – pisemnie, ustnie, mailowo, przez platformę ePUAP, a nawet telefonicznie.

Przepisy nakładają na zgłaszającego szereg obowiązków. Przede wszystkim osoba zawiadamiająca o wypadku przy pracy rolniczej powinna:

• zabezpieczyć miejsce wypadku oraz przedmioty z nim związane, takie jak np. narzędzie, które spowodowało uszkodzenie ciała poszkodowanego
• udostępnić miejsce wypadku i przedmioty z nim związane celem dokonania oględzin
• wskazać świadków wypadku
• dostarczyć dokumentację medyczną poszkodowanego
• udzielić wszelakich koniecznych informacji i pomocy pracownikowi KRUS prowadzącemu postępowanie i ustalającemu przyczyny i okoliczności wypadku

Po przyjęciu zgłoszenia pracownik prowadzący postępowanie w KRUS sprawdza, czy poszkodowany w dniu wypadku był osobą ubezpieczoną. Jeśli tak - postępowanie w sprawie wypadku przy pracy rolniczej zostaje niezwłocznie wszczęte. Po ustaleniu wszelkich okoliczności i przyczyn wypadku, pracownik KRUS sporządza tzw. protokół powypadkowy. Stanowi on podstawę do uznania zdarzenia za wypadek przy pracy rolniczej. Jeden z egzemplarzy protokołu doręcza się poszkodowanemu lub - w wypadku jego śmierci - członkowi rodziny ubiegającemu się o odszkodowanie.

Jak uzyskać jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy rolniczej?

Jednorazowe odszkodowanie za wypadek w gospodarstwie rolnym jest zasadniczym świadczeniem wypłacanym poszkodowanym przez KRUS. Przysługuje ono w przypadku poniesienia przez rolnika stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Stałym uszczerbkiem na zdrowiu jest takie naruszenie sprawności poszkodowanego, które powoduje nierokujące poprawy upośledzenie czynności organizmu. Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uznaje się z kolei takie naruszenie sprawności, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres powyżej 6 miesięcy.

Wysokość jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy rolniczej ustalana jest na podstawie procentowego uszczerbku na zdrowiu. Od 1 stycznia 2022 r. jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej wynosi 1033 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku. W przypadku orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek wypadku przy pracy rolniczej wysokość jednorazowego odszkodowania wynosi 20 660 zł.

O jednorazowe odszkodowanie mogą też ubiegać się bliscy poszkodowanego w przypadku jego śmierci. Wysokość odszkodowania waha się od 20 660 zł do 103 000 zł - w zależności od stopnia pokrewieństwa oraz kręgu osób uprawnionych do jego pobierania.

Ustawodawca wprowadził jednak pewne obostrzenia, zgodnie z którymi odszkodowanie za wypadek przy pracy rolniczej nie będzie przysługiwało poszkodowanemu, jeżeli:

• spowodował on wypadek umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa
• w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych środków o podobnym działaniu
• wypadek miał miejsce w trakcie wykonywania czynności niezwiązanych z prowadzeniem działalności o charakterze rolniczym, przykładowo - podczas wykonywania usług z zakresu pozarolniczej działalności gospodarczej

Jak wygląda postępowanie dowodowe w celu wyjaśnienia okoliczności i przyczyn wypadku w gospodarstwie rolnym?

Jednym z często zadawanych pytań w kontekście wypadków w gospodarstwie rolnym jest kwestia dotycząca postępowania dowodowego, które jest przeprowadzane w celu wyjaśnienia okoliczności i przyczyn zaistniałego zdarzenia. Obejmuje ono:

• ustalenie tego czy zaistniała zwłoka w zgłoszeniu zdarzenia, a jeżeli tak, to określa się jaki miała ona wpływ na ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku
• przesłuchanie poszkodowanego, jeżeli jest taka możliwość
• przesłuchanie świadków zdarzenia, jeżeli jest taka możliwość i w przypadku, kiedy ich zeznania mogą mieć znaczenie dla sprawy
• oględziny miejsca oraz przedmiotów związanych z wypadkiem. Obejmuje to między innymi ocenę stanu technicznego urządzeń, warunków pracy, które panują na gospodarstwie rolnym oraz wszelkich innych okoliczności, które mogły mieć realny wpływ na przebieg zdarzenia
• skorzystanie ( jeżeli jest taka konieczność ) z pomocy rzeczoznawcy
• skontaktowanie się z zakładami opieki zdrowotnej w celu uzyskania dokumentacji lekarskiej, która jest związana z udzieleniem poszkodowanemu pierwszej pomocy oraz z przebiegiem procesu leczenia. W przypadku, kiedy informacje pochodzące z tego źródła mogą mieć realne znaczenie w procesie kwalifikacji zdarzenia. Dane te pozwolą również na ustalenie prawa poszkodowanego do świadczeń odszkodowawczych
• ustalenie przyczyn wypadku z szczególnym uwzględnieniem wadliwości narzędzi wykorzystywanych w pracy rolnej bądź wszelkich nieprawidłowości świadczonych usług
• sprawdzenie czy nie zaszły żadne okoliczności, które mogłyby wykluczyć uprawnienia poszkodowanego do uzyskania odszkodowania za wypadek na gospodarstwie rolnym
• ustalenie potencjalnego związku przyczynowo-skutkowego śmierci poszkodowanego bądź nagłego pogorszenia stanu zdrowia w związku z pracą wykonywaną na gospodarstwie rolnym

Kiedy poszkodowany może ubiegać się o odszkodowanie po wypadku przy pracy rolniczej?

Jak już pisaliśmy powyżej, choć termin zgłoszenia wypadku przy pracy rolniczej upływa 6 miesięcy od dnia zdarzenia, najlepiej zgłosić go jak najszybciej, bez zwłoki. Dlaczego? Im wcześniej poszkodowany zgłosi zasitnienie zdarzenia, tym szybciej jednostka organizacyjna KRUS rozpocznie dochodzenie i postępowanie dochodowe, a dzięki temu szybsze będzie zyskanie ewentualnego odszkodowania. Podobnie jest w przypadku zgłoszenia wypadku do ubezpieczyciela: im szybciej wpłynie do niego wniosek, tym szybsza będzie rekompensata finansowa.

Na jakich zasadach można otrzymać zasiłek chorobowy?

Ubezpieczonemu rolnikowi, który uległ wypadkowi przy pracy rolniczej, przysługuje również prawo do pobierania zasiłku chorobowego. Prawo to poszkodowany nabywa po przebyciu 30 dni ciągłej niezdolności do pracy. Niezdolność ta musi być udokumentowana na podstawie zwolnień lekarskich, które wpływają do systemu elektronicznego prowadzonego przez KRUS. Obecnie zasiłek chorobowy wynosi 20 zł za każdy dzień niezdolności do pracy.

Jakie inne świadczenia przysługują za wypadek w rolnictwie?

Rolnikowi, który doznał uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy rolniczej, przysługują również świadczenia przewidziane przez prywatnych ubezpieczycieli - jeśli tylko zdecydował się on skorzystać z ich usług. Podstawowym świadczeniem, o jakie może się ubiegać, jest ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków. Jego przyznanie oraz wysokość zależne będą od rodzaju zawartej umowy, ogólnych warunków ubezpieczenia oraz stopnia doznanego uszczerbku na zdrowiu.

Lista innych świadczeń przysługujących poszkodowanemu, który doznał obrażeń na skutek nieszczęśliwego zdarzenia na terenie gospodarstwa rolnego, obejmuje między innymi:

• zwrot utraconych zarobków
• rentę inwalidzką
• zwrot kosztów leczenia, rehabilitacji, opieki, kosztów dojazdu
• rentę wyrównawczą

A jeżeli wypadek zakończył się zgonem poszkodowanego, to członkowie jego rodziny mogą ubiegać się również o:

• zwrot kosztów pogrzebu
• rentę alimentacyjną
• zadośćuczynienie pieniężne za śmierć bliskiej osoby
• odszkodowanie z tyłu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny poszkodowanego

Oczywiście należy pamiętać o tym, że wszystkie wyżej omówione typy rekompensat są wypłacane przez ubezpieczyciela na podstawie aktualnie posiadanej polisy. A podstawą do ich wypłaty jest poprawnie wypełniony wniosek wraz z kompletem załączników. Dlatego też dobrym pomysłem będzie skorzystanie z wsparcia z pełnomocnikami, którzy pomogą w uzyskaniu odszkodowania od ubezpieczyciela. Zawsze powinniście dbać o swoje prawa i walczyć o pieniądze, które wam się należą.

• SKORZYSTAJ Z POMOCY PRZY ODSZKODOWANIU