Wypadki i szkody spowodowane przez drona - co warto o tym wiedzieć?

Drony, to urządzenia, które w ostatnich latach coraz mocniej zyskują na popularności i trudno się zresztą dziwić. Są to niezwykle przydatne narzędzia, które można wykorzystać nie tylko do rozrywki, ale również w wielu różnych branżach. Szczególnie mocno zadomowiły się one między innymi w marketingu, gdzie wykorzystuje się ja na przykład do tworzenia nagrań przedstawiających panoramę danego miasta etc. Niestety, jak to zwykle bywa w przypadku nowych technologii, bardzo szybko okazało się, że mogą one być również szalenie niebezpieczne.

Jakie są przepisy prawne, które są istotne dla operatora drona?

W sieci coraz częściej możemy spotkać się z pytaniem dotyczącym wypadków, do których doprowadził właśnie dron. Dlatego też należy wyjaśnić jakie przepisy prawne, mają zastosowanie w kontekście poprawnego użytkowania tego bezzałogowego pojazdu lotniczego.

Podstawowe przepisy prawne określa Ustawa o Lotnictwie Cywilnym, która dokładnie reguluje zasady korzystania z przestrzeni powietrznej i opisuje również zasady korzystania z dronów. Ta ustawa określa między innymi maksymalną wysokość na jakiej może poruszać się dron, wszystkie wymagania dotyczące kwalifikacji operatora tej maszyny oraz zasady korzystania z drona w pobliżu lotnisk oraz innych miejscach, w których ich wykorzystanie jest zabronione.

Ponadto Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 grudnia 2016 roku w sprawie bezpieczeństwa lotów reguluje również wymagania dotyczące certyfikacji dronów oraz wymagania dotyczące zezwolenia na wykonywanie lotów. Powinniśmy sprawdzić również Kodeks Cywilny ( określający odpowiedzialność cywilną za szkody spowodowane przez drona ), Ustawę o Ochronie Danych Osobowych ( czyli jakie dane dron może zbierać, przetwarzać i przechowywać) oraz Ustawę o Prawie Własności Przemysłowej (która dotyczy wzoru użytkowego, związanego z projektem drona ).

Są to podstawowe dokumenty, z którymi powinniśmy się zapoznać zanim zaczniemy korzystać z naszej maszyny. Dzięki temu, uchronimy się przed potencjalnymi problemami, takimi jak pozwy z powództwa cywilnego czy kary grzywny, które możemy otrzymać, za latanie dronem w zamkniętej strefie powietrznej ( np. w pobliżu lotniska ). Jak mówi stare przysłowie, przezorny zawsze ubezpieczony. Warto mieć to na uwadze.

Jakie są zasady odpowiedzialności operatorów dronów za szkody?

W tym artykule, jest to zdecydowanie najważniejszy akapit. Zasadniczo, drony przez polskie prawo uznawane są za statki powietrzne. Innymi słowy podlegają one bezpośrednio pod ustawę o Prawie Lotniczym. Z art. 206 tej ustawy możemy przeczytać, że „ odpowiedzialność za szkody spowodowane ruchem statków powietrznych podlega przepisom prawa cywilnego o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy posługiwaniu się mechanicznymi środkami komunikacji poruszanymi za pomocą sił przyrody.”.

Krótko mówiąc, operatorzy dronów są tak samo odpowiedzialni za wypadki jak np. kierowcy samochodów. Odpowiedzialność za wypadki tej grupy podmiotów opisuje z kolei art. 235 i 236 kodeksu cywilnego. Mówiąc prostszym językiem, odpowiedzialność operatorów dronów, prezentuje się następująco. Osoba sterująca dronem odpowiada za wszystkie szkody wyrządzone na osobach bądź mieniu chyba, że:

• Szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego bądź innej osoby, za którą operator drona nie ponosi żadnej odpowiedzialności ( przykładowo, pijany poszkodowany rzucał kamieniami w nisko lecącego drona, pojazd został uszkodzony i spadł mu na głowę. W takiej sytuacji, operator drona nie jest w żaden sposób odpowiedzialny za zdarzenie, które miało miejsce );
• Do szkody doszło na skutek działania siły wyższej ( np. zerwał się wiatr. Z drugiej strony jak wskazują prawodawcy, sytuacja nie jest do końca jasna. Operator drona musi bowiem brać pod uwagę, warunki meteorologiczne );

Jeżeli zderzymy się w powietrzu z innym pojazdem ( np. z innym dronem ), to wtedy ciąży na nas odpowiedzialność, taka jak na kierowcy samochodu, więc określa się w praktyce, kto był winny temu zdarzeniu. Wypadki z udziałem dronów niestety często mają miejsce co wynika głównie z tego, że zwykle korzystamy z tych urządzeń w nieodpowiedni sposób.

Pan Rafał, pełen entuzjazmu, postanowił przetestować swojego nowego drona. W trakcie lotu, mimo że jest doświadczonym operatorem, utrzymywał stały kontakt wzrokowy z urządzeniem i zachowywał wymaganą odległość od zabudowań oraz innych obiektów, niespodziewanie zerwał się silny wiatr. W wyniku tego Rafał stracił kontrolę nad dronem, który gwałtownie zmienił kierunek i zderzył się z ze słupem wysokiego napięcia i spadł na przednią szybę auta, powodując jej uszkodzenie.

Wypadek, choć niegroźny, uświadomił mu, jak łatwo może dojść do nieprzewidzianych zdarzeń. Na szczęście, zgodnie z radami specjalistów, Jan miał wykupione ubezpieczenie OC, które pokryło koszty naprawy szyby. Z tego incydentu wyniósł cenną lekcję i teraz jeszcze bardziej dba o przestrzeganie przepisów oraz uwzględnianie warunków atmosferycznych przed każdym lotem.

Jak sterować dronem w odpowiedni sposób?

Maszyny te, gdy tylko pojawiły się na rynku, zyskały bardzo dużą popularność. Zarówno wśród klientów prywatnych jak i wśród firm. Brak przepisów i odpowiednich regulacji doprowadził jednak do tego, że wypadki z udziałem dronów, stały się wręcz codziennością.

Dlatego też, wydano Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 8 sierpnia 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków (Dz.U. 2016 poz. 1317).

Jak opisano w tym akcie prawnym, operator, który wykonuje loty VLOS czyli w zasięgu wzroku, dronem o masie nieprzekraczającej 150 kg jest zobligowana do:

• Zapewnienia w każdej fazie lotu, bezpiecznej odległości poziomej od osób, mienia lub innych użytkowników przestrzeni powietrznej na wypadek potencjalnej awarii bądź utraty kontroli nad pojazdem latającym;
• Utrzymywać stały kontakt wzrokowy z bezzałogowym pojazdem latającym w celu określenia jego położenia względem operatora oraz w samej przestrzeni powietrznej, a także zapewnić bezpieczną odległość od innych statków powietrznych, przeszkód, budynków, zwierząt, mienia itd.;
• Zachować odległość poziomą nie mniejszą niż 100 metrów od granic zabudowy miejscowości, miast, osiedli, zgromadzeń ludności na wolnym powietrzu itd.;
• Zachować odległość poziomą nie mniejszą niż 30 metrów od pojazdów, obiektów budowlanych etc. które nie należą do operatora bądź nie są pod jego kontrolą;
• Uwzględnić warunki atmosferyczne oraz strukturę i klasyfikację przestrzeni powietrznej;
• Uwzględnić warunki atmosferyczne oraz strukturę i klasyfikację przestrzeni powietrznej;

Jeżeli zastosujemy się do wyżej wymienionych przepisów, to zmniejszymy ryzyko potencjalnego wypadku do minimum. Musimy mieć na uwadze, że osoby, które zostaną przez nas poszkodowane, mają prawo pozwać nas z tytułu powództwa cywilnego. Pamiętajmy, że drony to nie zabawki. To maszyny, które źle użytkowane, mogą być niebezpieczne.

Czy warto wykupić OC dla operatorów dronów?

Jeżeli chcemy zabezpieczyć się przed potencjalnymi roszczeniami, to dobrym pomysłem będzie wykupienie ubezpieczenia OC, które obejmie wszelkie szkody, wyrządzone przez naszego drona. Jeżeli posiadamy OC, to ubezpieczyciel pokryje ewentualne roszczenia. Zanim jednak zdecydujemy się na dane ubezpieczenie, musimy dokładnie przeczytać OWU ( Ogólne Warunku Ubezpieczenia ).

Ochrona prawna w przypadku wypadków spowodowanych przez drony – najczęściej zadawane pytania

Ostatnim elementem, który chcemy omówić w tym artykule, są najczęściej zadawane pytania w związku ze szkodami spowodowanymi przez drony i ochrona prawną w przypadku zaistnienia takich sytuacji. Zebraliśmy najczęściej zadawane pytania wraz z krótkimi odpowiedziami na nie.