Umowa darowizny to bezpłatne przekazanie przez darczyńcę przedmiotu lub środków finansowych na rzecz obdarowanego. W obowiązujących przepisach nie zostały uregulowane kwestie związane z osobami, które mogą być obdarowane czy też co może stanowić przedmiot darowizny. W związku z tym, obdarowanym może być każda osoba wskazana w umowie przez darczyńcę, a przedmiotem zawartej umowy mogą być zarówno ruchomości takie jak samochód, ale też inne rzeczy jak np. prawa majątkowe. Ważne, by właściwie zostały dopełnione formalności, takie jak np. zawarcie umowy.
Wszystkie zasady związane ze stosowaniem umowy darowizny zostały uregulowane w kodeksie cywilnym.
Umowa darowizny pojazdu może zostać sporządzona odręcznie. Co istotne – nie musi być podpisywana w obecności notariusza czy innego urzędnika państwowego. Ważne jest jednak zawarcie w jej treści odpowiednich elementów. Powinna ona zawierać:
Istotne jest również sporządzenie umowy darowizny w dwóch egzemplarzach – po jednym dla każdej strony.
Jak już wspomniano, w treści umowy powinna się znaleźć wartość przekazywanego przedmiotu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nabywca darowizny jest zobowiązany do uiszczenia odpowiedniej kwoty podatku, która jest wyliczana na podstawie zawartej umowy. Należy pamiętać, że wszystkie obowiązki w tym zakresie tj. obliczenie kwoty podatku, złożenie zeznania w urzędzie skarbowym i dokonanie opłaty musi dopełnić obdarowany.
Po sporządzeniu umowy darowizny, obdarowany musi udać się z nią do właściwego dla miejsca zamieszkania urzędu skarbowego. Zaznaczamy jednak, że podpisanie omawianego dokumentu nie oznacza, że obdarowany będzie musiał uiścić opłatę względem fiskusa. Z obowiązku zapłaty podatku jest całkowicie zwolniona najbliższa rodzina. Aby jednak skorzystać z tej ulgi, należy spełnić warunek, mianowicie – w ciągu 6 miesięcy od daty przekazania pojazdu należy zgłosić darowiznę naczelnikowi odpowiedniego urzędu. Zgłoszenia tego dokonuje się na druku SDZ-2.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, do członków najbliższej rodziny zalicza się:
Należy również wiedzieć, że w przypadku otrzymania darowizny od członka najbliższej rodziny, obowiązek jej zgłoszenia dotyczy umów, których wartość przekroczyła 9637 zł od jednej osoby w ciągu 5 lat.
Przykład: Jeśli obdarowany otrzymuje np. od ojca samochód o wartości 7 tys. zł., to obdarowany nie musi zgłaszać tego faktu do Urzędu Skarbowego. Obowiązek ten będzie musiał dopełnić w sytuacji, gdy w ciągu 5 lat od podarowania auta, otrzyma od tej samej osoby darowiznę wartą 2 638 zł lub więcej.
W praktyce urzędnicy często zalecają zgłaszanie darowizn o wartości poniżej wskazanej kwoty. Wynika to z faktu, iż często strony umowy zapominają o wcześniejszych umowach darowizny.
Zdarzają się sytuacje, w których osoba z najbliższej rodziny nie zgłosi faktu zawarcia umowy w urzędzie skarbowym. Wówczas obdarowany, bez względu na bliskość pokrewieństwa, jest zobowiązany do opłacenia podatku. Jego wysokość jest uzależniona od nadwyżki powyżej kwoty wolnej od podatku, która wynosi 9637 zł.
Podatek dla I grupy podatkowej jest uzależniony od wysokości nadwyżki. Jeśli wynosi ona:
Powyższy podatek są zobowiązani zawsze zapłacić obdarowani teściowie, zięć i synowa, którzy zgodnie z obowiązującymi przepisami nie należą do najbliższej rodziny, tj. nie ma możliwości ich całkowitego zwolnienia z opłaty.
Całkowicie inaczej wygląda kwestia uregulowania darowizny od osoby z dalszej rodziny, która jest zaliczana do tzw. II grupy podatkowej oraz osób niespokrewnionych, zaliczany do III grupy podatkowej. W tych przypadkach strona umowy musi zgłosić się do urzędu skarbowego w ciągu miesiąca i złożyć formularz SD-3.
Do II grupy podatkowej są zaliczani:
Dla II grupy podatkowej kwota wolna od podatku została ustalona w wysokości 7276 zł. Wszystkie umowy o wartości poniżej wskazanej kwoty nie będą wymagały uiszczenia podatku.
Podatek dla II grupy podatkowej jest uzależniony od wysokości nadwyżki. Jeśli wynosi ona:
Identycznie sytuacja wygląda w przypadku darowizny od osoby niespokrewnionej lub daleko spokrewnionej. W tym przypadku ustalona kwota wolna od podatku jest znacznie niższa i wynosi 4 902 zł.
Podatek dla III grupy podatkowej jest uzależniony od wysokości nadwyżki. Jeśli wynosi ona:
Sporządzając umowę darowizny, warto wiedzieć, że nie musi ona dotyczyć całości samochodu, a jedynie jego części. W takiej sytuacji w umowie musi zostać określony procentowo udział we własności, który przypadnie osobie obdarowanej. W takim przypadku równie ważne jest określenie wartości przekazywanej części auta – to od niej zależy uzyskanie zwolnienia od podatku. W sytuacji, gdy wartość nie przekroczy 9 673 zł – darowizna nie musi być zgłaszana do urzędu skarbowego. Zdarzają się również sytuacje, w których samochód ma więcej niż jednego właściciela – w takim przypadku darczyńca może przekazać obdarowanemu wyłącznie część własności należącej do niego. Należy pamiętać, że nie może on dysponować i przekazywać części należących do innych osób.
Osoba obdarowana jest zobowiązana do przerejestrowania pojazdu. Do dokonania tej czynności ma 30 dni od momentu podpisania umowy. W tym celu powinna się udać do Wydziału Komunikacji właściwego dla miejsca zamieszkania i złożyć wniosek o przerejestrowanie auta. Konieczne jest posiadanie dokumentów takich jak:
O fakcie zawarcia umowy darowizny pojazdy urząd komunikacyjny powinien powiadomić również obdarowujący.
O podarowaniu pojazdu darczyńca musi również poinformować towarzystwo ubezpieczeniowe, w którym ma wykupioną polisę OC. Formalności te powinien dopełnić w terminie 14 dni od momentu zawarcia umowy. W trakcie dokonywania zgłoszenia, ubezpieczyciel przepisuje obecną umowę na obdarowanego. W zależności od sytuacji polisa może zostać przeliczona na nowo i w konsekwencji może zostać dokonana korekta składki. Warto dodać, że obdarowywany może kontynuować polisę, ale też może ją wypowiedzieć stare ubezpieczenia OC.
Masz problem z zaniżonym odszkodowaniem? Pomożemy Ci go rozwiązać!
Autor: Łukasz Pańszczyk
Redaktor bloga Take Care Polska
Redaktor naszego bloga specjalizujący się w obsłudze odszkodowań za wypadki komunikacyjne i szkody na pojazdach. Zajmuje się zarówno sprawami odszkodowań z polisy OC sprawcy, jak i AutoCasco.