Zasada prawej ręki na skrzyżowaniu – na czym polega?

Co to jest zasada prawej ręki?

Zasada prawej ręki to nic innego jak przepis drogowy mówiący o tym, że na skrzyżowaniu dróg równorzędnych pierwszeństwo mają pojazdy, które znajdują się po prawej stronie kierowcy. Dodatkowo, jeżeli jeden z pojazdów skręca w lewo to ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa przejazdom jadącym z naprzeciwka, jeżeli tamte jadą prosto lub skręcają w prawo.

Zasady i regulacje dotyczące zasady prawej ręki zawarte są w artykule 25 Ustawy Prawo o ruchu drogowym, które ma brzmienie:

Art. 25 ustawy Prawo o ruchu drogowym:

1.  Kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo - także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo.
2.  Przepisu ust. 1 nie stosuje się do pojazdu szynowego, który ma pierwszeństwo w stosunku do innych pojazdów, bez względu na to, z której strony nadjeżdża.
3.  Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również w razie przecinania się kierunków ruchu poza skrzyżowaniem.
4.  Kierującemu pojazdem zabrania się:

• wjeżdżania na skrzyżowanie, jeżeli na skrzyżowaniu lub za nim nie ma miejsca do kontynuowania jazdy
• rozdzielania kolumny pieszych

W praktyce oznacza to, że jeżeli pojazd 1 dojeżdza do skrzyżowania dróg równorzędnych i jego kierowca widzi inny nadjeżdzający pojazd 2 ze swojej prawej strony, to ma obowiązek ustąpić mu pierwszeństwa.

Powyższą sytuację można zobaczyć na grafice:

Zasada prawej strony ma także zastosowanie podczas zmiany pasa ruchu. Wyobraźmy sobie sytuację na drodze, która ma 3 pasy ruchu. Pojazd numer 1 jedzie skrajnie lewym pasem, zaś pojazd numer 2 skrajnie prawym. Oba pojazdy chcą zmienić pas ruchu na środkowy. W tym przypadku pierwszeństwo ma pojazd numer 2, który zmienia pas ruchu z prawego na środkowy.

Powyższą sytuację można zobaczyć na grafice:

Gdzie ma zastosowanie zasada prawej ręki?

Zasada prawej ręki jest w praktyce najczęściej stosowana:

• w razie braku sygnalizacji świetlnej oraz odpowiednich znaków drogowych
• na skrzyżowaniu dróg równorzędnych
• na parkingach, na drogach osiedlowych, itp.

Praktyczne przykłady zastosowania zasady prawej ręki

Poniżej przedstawiamy kilka praktycznych sytuacji, aby lepiej wyjaśnić zasady prawej ręki w życiu codziennym polskiego kierowcy.

Spójrzmy na infografikę poniżej:

Pojazd numer 1 ma po swojej prawej stronie pojazd numer 2, więc jest zobowiązany ustąpić mu pierwszeństwa. Ale pojazd numer 2 z kolei ma po swojej prawej stronie pojazd numer 3, więc musi ustąpić mu pierwszeństwa. Zatem kolejność w jakiej przejadą pojazdy to: pojazd 3, pojazd 2, pojazd 1.

Dlaczego taka kolejność?

• pojazd numer 3, ponieważ nie ma po swojej stronie żadnego pojazdu
• pojazd numer 2, ponieważ musiał ustąpić pierwszeństwa pojazdowi numer 3, ale jedzie przed pojazdem numer 1
• pojazd numer 1, musiał ustąpić pierwszeństwa pojazdowi numer 2

Jakie są wyjątki od zasady prawej ręki?

Zasada prawej ręki jest podstawową zasadą pierwszeństwa na drogach równorzędnych. Ale występują od niej wyjątki, które zostały przewidziane przez przepisy ruchu drogowego.

Poniżej przedstawimy sytuacje, w których zasada prawej ręki działa inaczej lub nie znajduje zastosowania:

• ❌ pojazdy szynowe, przede wszystkim tramwaje, ze względu na to, iż poruszają się po wyznaczonych torach, dla upłynnienia ruchu zawsze mają pierwszeństwo przejazdu, nawet gdy tramwaj znajduje się po prawej stronie kierowcy samochodu
• ❌ pojazdy uprzywilejowane (karetka pogotowia, radiowóz, wóz strażacki itp.). Z uwagi na fakt, że ich działanie wiąże się z czynnościami alarmowymi ustawodawca przewidział ich bezwzględne pierwszeństwo w ruchu drogowym, ale tylko w sytuacjach kiedy mają uruchomioną sygnalizację świetlną oraz dźwiękową
• ❌ ronda - auta znajdujące się na rondzie mają pierwszeństwo
• ❌ wyjazd z drogi gruntowej na drogę publiczną - zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym droga gruntowa traktowana jest jako droga o mniejszym priorytecie, zatem niezależnie od tego “po której stronie masz” uczestnika ruchu drogą utwardzoną, to on zawsze będzie miał pierwszeństwo

Zasada prawej dłoni nie ma zastosowania także w przypadku włączania się pojazdu do ruchu (np. wyjazd z pobocza, parkingu lub zatoczki). W tym przypadku pojazd, który włącza się do ruchu musi ustąpić pierwszeństwa wszystkim pojazdom, które już znajdują się na drodze publicznej.

Jakie są konsekwencje złamania zasady prawej ręki?

W przypadku kolizji/wypadku na skrzyżowaniu równorzędnym kierowca, który zignoruje zasadę prawej ręki jest odpowiedzialny za szkodę. Może spotkać się z nałożeniem mandatu karnego i obowiązkiem pokrycia szkód z polisy OC sprawcy.

Podsumowanie

Prosta zasada, jest tak naprawdę fundamentem zasad ruchu drogowego. Jej dobra znajomość może uchronić nas przed kolizją w sytuacjach, gdy przejeżdżamy przez skrzyżowanie dróg równorzędnych, na których nie ma sygnalizacji świetlnej.

Wielu kierowców z przyzwyczajenia do sygnalizacji świetlnej i oznakowania dróg, często o niej zapomina. I dlatego powstał ten wpis blogowy, aby o niej przypomnieć i uświadomić jak jest ważna😉