Co to jest odszkodowanie i jak się o nie ubiegać?

Co to jest odszkodowanie?

Odszkodowanie to świadczenie pieniężne, które ma na celu zrekompensowanie doznanej szkody oraz wszelkich strat osobie poszkodowanej.

Pojęcie odszkodowania jest określone w Kodeksie Cywilnym w art. 361 §2 k.c.:

Art. 361 Kodeksu Cywilnego:

§ 2. “W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.h”

W praktyce oznacza to, że poszkodowany powinien otrzymać taką sumę pieniężną, która pozwoli mu zniwelować poniesione straty zarówno materialne, jak i niematerialne do stanu sprzed zdarzenia.

Odszkodowanie – co się na nie składa?

Najczęstszymi szkodami, za jakie są wypłacane odszkodowania w Polsce, są:

• koszty naprawy uszkodzonego auta – zarówno z polisy OC, jak i AC,
• koszty holowania,
• koszty parkingu,
• koszty auta zastępczego,
• utracone korzyści,
• koszty leczenia, rehabilitacji, leków itp.,
• uszkodzone mienie, np. telefon, komputer itp.

Kto może się ubiegać o odszkodowanie?

W przypadku szkód komunikacyjnych oraz powypadkowych o odszkodowanie może ubiegać się każdy poszkodowany zdarzenia drogowego, który nie przyczynił się do powstania wypadku lub kolizji. Dotyczy to każdego uczestnika ruchu: kierowcy, pasażera, pieszego czy też rowerzysty. Takie odszkodowanie jest wypłacane w ramach polisy OC sprawcy.

Odszkodowanie może być też należne sprawcy wypadku. Warunkiem wypłaty odszkodowania dla sprawcy zdarzenia jest posiadanie przez niego prywatnej polisy (np. AutoCasco). Co ważne – jeżeli zakład ubezpieczeń udowodni, że sprawca działał celowo, nie wypłaci mu żadnego odszkodowania.

Aby otrzymać odszkodowanie, mamy kilka możliwości:

• likwidacja szkody z OC sprawcy,
• likwidacja z AC – jeśli mamy wykupioną polisę,
• Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG – więcej przeczytasz w naszym artykule Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny – co to jest i jak może Ci pomóc?),
• polisa NNW (zarówno prywatna, jak i sprawcy).

Jak uzyskać odszkodowanie krok po kroku?

Proces zgłoszenia i uzyskania odszkodowania zwykle przebiega według określonych poniżej etapów.

1. Zabezpieczenie niezbędnych dowodów

Fotografie miejsca zdarzenia oraz uszkodzonego mienia, a także sporządzenie oświadczenia sprawcy wypadku. Jeżeli na miejscu zdarzenia poszkodowany ma jakiekolwiek wątpliwości lub problemy, należy wezwać patrol policji. Pomoc funkcjonariusza może okazać się bardzo przydatna, gdy sprawca nie przyznaje się do winy, jest pod wpływem alkoholu lub w jakikolwiek inny sposób utrudnia formalności na miejscu wypadku lub kolizji.

Likwidacja szkody rozpoczyna się już na miejscu zdarzenia – warto o tym pamiętać i zabezpieczeczyć wszelkie dowody już na początkowym etapie.

2. Zgłoszenie szkody

Będąc w posiadaniu niezbędnych dokumentów i dowodów, przechodzimy do powiadomienia o szkodzie ubezpieczyciela. Większość ubezpieczycieli umożliwia zgłoszenie szkody na kilka sposobów:

• telefonicznie,
• poprzez wiadomość e-mail,
• osobiście w placówce ubezpieczyciela,
• poprzez formularz na stronie internetowej zakładu ubezpieczeń.

Wymagane dane i dokumenty do zgłoszenia szkody to:

• dane osobowe poszkodowanego oraz sprawcy,
• notatka policyjna lub oświadczenie sprawcy,
• dokumentacja zdjęciowa uszkodzeń oraz miejsca zdarzenia.

3. Oględziny uszkodzonego pojazdu i kosztorys

Rzeczoznawca reprezentujący ubezpieczyciela dokonuje oględzin uszkodzonego auta i na podstawie przygotowanej dokumentacji sporządza:

• kosztorys naprawy pojazdu – w przypadku szkody częściowej,
• oszacowanie wartości pojazdu przed i po szkodzie – w przypadku szkody całkowitej.

Czasem zakład ubezpieczeń przygotuje kosztorys na podstawie zdjęć uszkodzeń pojazdu, które dostarczył poszkodowany (tzw. uproszczona likwidacja). Warto pamiętać, że zawsze przysługuje Ci prawo do oględzin pojazdu – szczególnie gdy podejrzewasz, że uszkodzeniu uległy elementy niewidoczne bez demontażu innych części karoserii.

4. Decyzja i wypłata odszkodowania

Kolejnym krokiem jest decyzja zakładu ubezpieczeń. Poszkodowany otrzymuje ją zwykle w ciągu 30 dni od daty zgłoszenia szkody. Czas ten może ulec wydłużeniu do 90 dni, jeśli sprawa jest skomplikowana lub wymaga dodatkowych czynności ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego.

Należne środki mogą być przekazane na jeden z dwóch sposobów:

• wariant gotówkowy – przelew otrzymuje osoba poszkodowana na wskazany numer rachunku bankowego,
• wariant bezgotówkowy – przelew otrzyma warsztat, który będzie naprawiał auto po uzgodnieniu kosztów z ubezpieczycielem.

Weryfikacja kosztorysu naprawy

Otrzymany od zakładu ubezpieczeń kosztorys wraz z decyzją warto skonsultować z profesjonalną firmą odszkodowawczą. Taki podmiot ustali, czy wysokość odszkodowania została rzetelnie oszacowana. W przypadku, gdy wypłacone odszkodowanie jest zbyt niskie, poszkodowany może:

• złożyć odwołanie od decyzji zakładu ubezpieczeń,
• skorzystać z pomocy Rzecznika Finansowego,
• skierować sprawę na drogę sądową,
• skorzystać z usługi odkupu odszkodowania.

Podsumowanie

Odszkodowanie to prawo poszkodowanego do otrzymania należnych mu środków, które w pełni pokryją koszty naprawy wyrządzonych mu szkód oraz poniesionych strat. Częstą praktyką zakładów ubezpieczeń jest wypłata zbyt niskiego odszkodowania. Warto mieć tego świadomość i znać możliwości ubiegania się o świadczenie w odpowiedniej wysokości.

W przypadku wątpliwości co do poprawności oszacowanej przez zakład ubezpieczeń kwoty, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy. Pamiętaj, że wypłata bezspornej kwoty odszkodowania nie zamyka Ci drogi do walki o wyższe odszkodowanie.

Aby lepiej zobrazować, jak w praktyce wygląda proces ubiegania się o odszkodowanie, przedstawiamy przykładową historię jednej z poszkodowanych osób.

Kolizja drogowa pani Anny

Pani Anna, mieszkanka Gdańska, była uczestniczką kolizji drogowej. Na skrzyżowaniu w jej auto uderzył inny kierowca, który nie ustąpił pierwszeństwa. Na szczęście nikt nie odniósł obrażeń i przedmiotem odszkodowania był tylko uszkodzony samochód pani Anny. Auto zostało dość poważnie uszkodzone (zderzak, reflektor, błotnik i maska wymagały naprawy).

Kroki podjęte przez poszkodowaną:

Zabezpieczenie dowodów. Na miejscu sporządzono wspólne oświadczenie sprawcy oraz wykonano zdjęcia uszkodzeń. Nie było potrzeby wzywania policji, ponieważ sprawca przyznał się do winy oraz nikt nie ucierpiał w wyniku zdarzenia.

Zgłoszenie szkody. Szkoda została zgłoszona do ubezpieczyciela sprawcy poprzez formularz internetowy. Pani Anna załączyła wszystkie dokumenty oraz zdjęcia.

Oględziny i kosztorys. Ubezpieczyciel zaproponował uproszczoną likwidację szkody. Kosztorys został przygotowany wyłącznie na podstawie przesłanych zdjęć. Kwota zaproponowanego odszkodowania wyniosła 4 200 zł.

Weryfikacja decyzji. Pani Anna skonsultowała otrzymany kosztorys z niezależną firmą odszkodowawczą. Okazało się, że realne koszty naprawy zostały oszacowane przez niezależną firmą na ok. 7 800 zł.

Dalsze działania. Firma odszkodowawcza przygotowała odwołanie od decyzji ubezpieczyciela. Jednak zakład ubezpieczeń podtrzymał swoją decyzję (nie zaproponował wyższej kwoty odszkodowania). Poszkodowana skorzystała z kolejnej możliwości na jaką był odkup odszkodowania. Otrzymała dodatkowe 2000 zł, zaś dalsze dochodzenie odszkodowania wzięła na swoja barki kancelaria odszkodowawcza.