Odszkodowanie dla pasażera wypadku - kiedy się należy i jaka jest jego wysokość?

Niewiele osób wie, że pasażerowi pojazdu, przysługuje zarówno odszkodowanie za straty materialne, jak i zadośćuczynienie za krzywdę niematerialną, doznaną w wyniku wypadku komunikacyjnego.

Kiedy można się ubiegać się o zadośćuczynienie oraz odszkodowanie dla pasażera pojazdu biorącego udział w kolizji lub wypadku? Na jakiej podstawie kierujący pojazdem jest odpowiedzialny wobec pasażerów? W jaki sposób jest ustalana wysokość przyznanych świadczeń? Kiedy ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania i zadośćuczynienia? Na czym polega zasada winy, a na czym zasada ryzyka? Jak osoba poszkodowana może ubiegać się o odszkodowanie?

Odpowiedzi na wszystkie te pytania, znajdziesz w naszym artykule.

• SKORZYSTAJ Z POMOCY PRZY ODSZKODOWANIU

Komu przysługuje odszkodowanie komunikacyjne?

Jeszcze do niedawna bliski stopień pokrewieństwa pomiędzy pasażerem, a sprawcą zdarzenia stanowił podstawę odmowy wypłaty ze strony zakładów ubezpieczeń. Jak sytuacja wygląda aktualnie...?

Obecnie, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego (uchwała SN z dnia 07.02.2008 r., III CZP 115/07), pasażer pojazdu biorącego udział w zdarzeniu komunikacyjnym, ma prawo do dochodzenia roszczeń z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania z polisy OC sprawcy, nawet wówczas, gdy wypadek spowoduje osoba dla niego bliska (np. współmałżonek, rodzic, pełnoletnie dziecko itd.), a także wtedy, kiedy sam jest współwłaścicielem pojazdu.

Jeśli w wyniku doznanych w wypadku obrażeń, pasażer zmarł, członkowie jego najbliższej rodziny mają prawo dochodzić zadośćuczynienia po śmierci osoby bliskiej ( z art art. 446 § 4 k.c.), a także tzw. stosownego odszkodowania ( art. 446 § 3 k.c.) z polisy OC sprawcy zdarzenia.

Na czym polega zasada winy i ryzyka i na jakiej zasadzie kierowca odpowiada za wypadek?

W polskim porządku prawnym, wyróżnia się dwa rodzaje odpowiedzialności za szkodę: odpowiedzialność na zasadzie winy oraz odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

Na zasadzie winy, kierowca odpowiada w stosunku do innych kierowców pojazdów mechanicznych lub pasażera w stosunku do którego, przejazd polegał na zupełnie nieodpłatnym, dobrowolnym użyczeniu pojazdu do bezpłatnego podwiezienia, czyli tak naprawdę tylko w stosunku do tzw „autostopowicza”.

Natomiast w stosunku do pasażerów kierowanego przez siebie pojazdu, jak i w stosunku do pasażerów innych pojazdów biorących udział w zdarzeniu, kierowca pojazdu mechanicznego odpowiada na zasadzie ryzyka.

Oznacza to, że bez względu na to, czy kierowca pojazdu był sprawcą zdarzenia bo np. nie dostosował prędkości do warunków panujących na drodze, czy swoim zachowaniem tylko przyczynił się do zdarzenia, czy wreszcie, brak jest winy, którą można by było kierującemu przypisać - ubezpieczyciel OC pojazdu kierowcy odpowiada za szkody wyrządzone w trakcie zdarzenia pasażerom tego pojazdu.

Posłużmy się przykładem.

Obrazującym zasadę ryzyka przykładem, może być sytuacja, w której kierowca nie dostosował prędkości na oblodzonej nawierzchni i uderzył w drzewo ( wina kierowcy) lub zasłabł za kierownicą, skutkiem czego doszło do dachowania pojazdu ( brak winy kierowcy).

W obu przypadkach, za szkody wyrządzone pasażerom pojazdu - odpowiada jego ubezpieczyciel OC.

Jeśli jednak mamy do czynienia ze sprzecznym z prawem i przepisami działaniem kierowcy, np. niedostosowaniem prędkości czy jazdą pod wpływem alkoholu, ma tu zastosowanie zasada winy, która uniemożliwia kierowcy wyłączenie odpowiedzialności. Sprawcy zdarzenia nie przysługuje wtedy żadne odszkodowaniev, jedynie innym osobom poszkodowanym.

O czym często nie wiemy w kontekście odszkodowań dla pasażerów?

• Autostopowicz, któremu zaoferowano darmowy przejazd samochodem, również może ubiegać się z OC sprawcy (kierowcy) o odszkodowanie. Pod warunkiem, że kierowcy pojazdu będzie można przypisać winę za spowodowanie zdarzenia.
• Spokrewnione lub pozostające w bliskich relacjach z kierowcą osoby, będące pasażerami jego pojazdu, często nie występujące o odszkodowanie, ze względu na obawę nieprzyjemnych konsekwencji prawnych lub finansowych dla kierowcy. Oni również mają prawo do zadośćuczynienia i odszkodowania z OC pojazdu sprawcy. Jeśli nie występują przesłanki regresu ubezpieczeniowego, kierowca nie będzie zobowiązany do zwrotu, wypłaconych poszkodowanym kwot.

Wysokość odszkodowania dla pasażera z OC

Wysokość odszkodowania, jak i zadośćuczynienia dla pasażera zależy od wielu czynników i nie jest kwotą z góry ustaloną. Świadczenia wypłacane z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej są zależne i od okoliczności i od obrażeń ( rozstroju zdrowia ) jakie pasażer poniósł na skutek wypadku.

Jeśli chodzi o zadośćuczynienie, jest to świadczenie przyznawane za krzywdę i cierpienie. Krzywda jest cierpieniem natury psychicznej bądź fizycznej, doznanej przez poszkodowanego. Zadośćuczynienie, nie wymaga wykazania powstania jakichkolwiek strat finansowych czy uszczerbku finansowego o charakterze materialnym ze strony poszkodowanego pasażera pojazdu. A procentowe wyliczenie uszczerbku na zdrowiu może mieć wyłącznie charakter pomocniczy w stosunku do miarkowania kwoty zadośćuczynienia należnego poszkodowanemu pasażerowi.

Oprócz zadośćuczynienia, pasażerowi pojazdu przysługują również inne, dodatkowe roszczenia:

• zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji oraz pobytu w ośrodkach medycznych lub rehabilitacyjnych,
• zwrot kosztów transportu do placówek medycznych,
• rentę, m.in. z tytułu zwiększonych potrzeb,
• zadośćuczynienie za doznane fizyczne i psychiczne krzywdy,
• odszkodowanie za zniszczone w wyniku wypadku mienie, jak również utracone dochody czy korzyści.

Warto pamiętać o tym, że roszczenia odszkodowawcze mają na celu zrekompensowanie poszkodowanemu ( pasażerowi ) strat materialnych i niematerialnych jakie poniósł w wyniku zdarzenia. Zarówno w trakcie i tuż po wypadku, jak i w późniejszym czasie. Większe straty oznaczają wyższe odszkodowanie.

Czy ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania pasażerowi?

Choć pasażerom zawsze przysługuje odszkodowanie, w wyjątkowych sytuacjach, gdy zostanie określona współodpowiedzialność pasażera za wypadek, ubezpieczyciel może obniżyć kwotę odszkodowania lub nawet odmówić całkowicie jego wypłaty.

Zdarza się to gdy:

• pasażer swoim zachowaniem przyczynił się do spowodowania wypadku, np. niespodziewanie szarpnął za kierownicę,
• pasażer nie zapiął pasów bezpieczeństwa,
• pasażer zdecydował się na świadome podróżowanie z kierowcą znajdującym się pod wpływem alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających.

Dodatkowa polisa NNW = dodatkowe odszkodowanie

Jeśli wykupiona została polisa NNW (od następstw nieszczęśliwych wypadków), wszystkie osoby poszkodowane mogą domagać się od swojego ubezpieczyciela wypłaty dodatkowego odszkodowania, niezależnie od tego, czy zostało ono już otrzymane z OC sprawcy.

Pamiętajmy, że obowiązkowe jest jedynie wykupienie polisy OC w przypadku posiadania samochodu, zaś NNW nie jest ubezpieczeniem obowiązkowym.

Takie ubezpieczenie dotyczy pasażerów, oraz kierowców. Dlaczego warto się ubezpieczyć dodatkowo, zaś polisa NNW staje się coraz częściej zakupywana...? Wszystko dzięki rosnącej świadomości swoich praw, a także potrzebie ochrony i zabezpieczenia finansowego. Polisa OC nie gwarantuje bowiem żadnego świadczenia dla samego sprawcy, nawet jeśli do zdarzenia doszło nieumyślnie. Dodatkowa polisa NNW to poszerzenie ochrony wszystkich uczestników zdarzenia, które obejmuje m.in.:

• uraz kierowcy poza swoim pojazdem, np. podczas postoju czy tankowania
• uraz podczas rozładunku / załadunku pojazdu
• uraz podczas naprawy pojazdu, np. po zatrzymaniu się na poboczu w przypadku awarii pojazdu
• uraz podczas wsiadania lub wysiadania z samochodu, np. poślizgnięcia się na oblodzeniu
• uraz w trakcie naprawy usterki samochodu w drodze

Jaka jest wysokość odszkodowania z NNW?

Kwota rekompensaty zależy od Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, z jakimi ubezpieczający zapoznaje się przed podpisaniem polisy. Znajduje się w nich tabela, dokładnie wskazująca urazy oraz przysługujące im kwoty odszkodowania. Jak już wspomniano powyżej, ubezpieczyciel określa procent uszczerbku na zdrowiu doznany przez uczestnika zdarzenia, a następnie procent ten mnożony jest przez sumę ubezpieczenia. Jak to wygląda w praktyce?

Przykładowo, jeśli stwierdzone zostanie 20% uszczerbku na zdrowiu, poszkodowany otrzyma 20% sumy ubezpieczenia. Suma ubezpieczenia zależy od wariantu polisy, ale zwykle jest niewysoka i wynosi maksymalnie kilkanaście tysięcy złotych.

Zarówno kierowca, który spowodował szkodę, wszyscy pasażerowie, jak i kierowca będący sprawcą, może ubiegać się o rekompensatę za doznane obrażenia z NNW, jeśli wykupił taką dodatkową polisę. Oczywiście nie wpływa to na jego prawo do odszkodowania z OC w pełnej kwocie.

Warto pamiętać o tym, że ubezpieczenie OC nie obejmuje sprawcy wypadku, zaś NNW już tak, dlatego też warto rozważyć takie dodatkowe rozszerzenie. Kierowca również może odnieść obrażenia i ponieść w związku z nimi wysokie koszty. Dodatkowo, kierowca ma także możliwość ubezpieczenia siebie na kwotę wyższą niż inni pasażerowie.

Rekompensata w przypadku odszkodowania komunikacyjnego przysługuje każdemu pasażerowi, niezależnie od tego, czy podróżował w samochodzie sprawcy, czy poszkodowanego. O odszkodowanie, w zależności od okoliczności zdarzenia, można ubiegać się z OC kierowcy, z którym pasażer podróżował, oraz z ubezpieczenia OC sprawcy z drugiego pojazdu biorącego w nim udział.

Kierowca, który posiada wykupione ubezpieczenie NNW, ma prawo do dodatkowych świadczeń, również odszkodowania. Aby w pełni poznać mechanizmy odszkodowań i zabezpieczyć się w najlepszy możliwy sposób, a także uzyskać najlepsze rezultaty przy dochodzeniu zaniżonego odszkodowania, warto poradzić się kancelarii odszkodowawczej, która posiada doświadczenie i wiedzę w tym zakresie.