Szkoda całkowita OC / AC - odszkodowanie za szkodę całkowitą

Zagadnienie szkody całkowitej staje się coraz bardziej popularne w odniesieniu do odszkodowań komunikacyjnych. Niniejszy artykuł w sposób jasny i czytelny przedstawi całą problematykę związaną ze szkodą całkowitą zarówno z OC sprawcy, jak i AC. Omówimy kiedy jest orzekana, jak przebiega jej likwidacja i wycena odszkodowania oraz co dalej możemy zrobić z wrakiem pojazdu.

• SKORZYSTAJ Z POMOCY PRZY ODSZKODOWANIU

Co to jest szkoda całkowita i kiedy ubezpieczyciel może ją stwierdzić?

Na początku warto zaznaczyć, że określenie "szkoda całkowita" oficjalnie nie występuję w słowniku polskiego prawa, zostało ono wprowadzone do naszego potocznego sloganu przez firmy ubezpieczeniowe. Wieloletnia praktyka likwidacji szkód zarówno z polisy OC, sprawcy jak i Autocasco przez firmy ubezpieczeniowe jest odpowiedzialna za stworzenie tego tworu.

Rozróżniamy dwa rodzaje szkód : całkowitą i częściową. Najlepiej różnice pomiędzy nimi obrazuje wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 lutego 1992 roku. Interpretując niniejszy wyrok możemy określić dwie definicje:

• szkoda częściowa: występuje wtedy, kiedy uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy, a cały koszt naprawy pojazdu nie przekroczy wartości pojazdu na dzień wypłaty przyznanego odszkodowania.
• szkoda całkowita: występuję w momencie, kiedy samochód uległ zniszczeniu w takim stopniu, że wartość naprawy przekracza ogólną wartość pojazdu na dzień wypłaty odszkodowania tj. likwidacji szkody

W przypadku likwidacji szkody z polisy OC sprawcy szkoda całkowita może zostać orzeczona, jeśli koszt naprawy uszkodzonego pojazdu przekracza 100% wartości auta .

Jeśli jest to szkoda z polisy AutoCasco, próg ten wynosi 70% wartości pojazdu sprzed wypadku i jest zapisany w warunkach polisy AC.

Podsumowując, szkoda całkowita to sytuacja kiedy pojazd na tyle uległ uszkodzeniu, że naprawa jest niemożliwa, a ewentualny koszt naprawy jest tak duży, że przekracza wartość pojazdu w dniu wyceny likwidacji szkody.

Jak przebiega likwidacja szkody całkowitej?

Kiedy towarzystwo ubezpieczeń stwierdzi szkodę całkowitą, warto znać swoje prawa i wiedzieć jak przebiega likwidacja szkody całkowitej. Od strony prawnej warto zwrócić uwagę na przepis art. 363 § 1 k.c. Mówi nam on, że poszkodowany powinien wybrać dla siebie dogodny sposób likwidacji swojej szkody.
Mamy tutaj dwa warianty, pierwszy przywrócenie stanu poprzedniego lub forma gotówkowa rozliczenia szkody . Trzeba jednak pamiętać,że w przypadku kiedy przywrócenie do stanu poprzedniego wiązałoby się z dużymi trudnościami i kosztami wówczas możemy liczyć tylko na formę gotówkową.

Proces szacowania szkody całkowitej polega na oszacowaniu wartości pojazdu przed i po szkodzie.
Naszym odszkodowaniem jest różnica między tymi dwoma wartościami.
Zakład ubezpieczeń może także wskazać nabywcę, który zakupi od Ciebie uszkodzony pojazd za oszacowaną cenę ( w praktyce kierowca zwykle zostaje z uszkodzonym pojazdem, poniżej dowiesz się dlaczego ).

Ile odszkodowania należy się kierowcy za szkodę całkowitą?

Towarzystwo ubezpieczeniowe, po analizie dokumentacji, może stwierdzić szkodę całkowitą, w zależności od swoich kalkulacji. Inne będą wyliczenia w przypadku polisy OC, inne zaś przy AC. Oczywiście szkoda całkowita z polisy OC wiąże się wypłatą odszkodowania poszkodowanemu.

Aby wyliczyć konkretną kwotę odszkodowania z tytułu szkody całkowitej, stosowana jest tzw. metoda dyferencyjna, co oznacza, że wartość odszkodowania pomniejszana jest o wartość wraku. Przykładowo, przy wartości samochodu 20 000 zł i wartości wraku 3 000 zł, poszkodowanemu w przypadku szkody całkowitej wypłacone zostanie 17 000 zł.

Podobne wyliczenia będą miały miejsce w przypadku szkody z polisy AC, tutaj jednak należy wziąć pod uwagę fakt, że koszt naprawy pojazdu niekoniecznie musi przekraczać wartość uszkodzonego samochodu.

Co stanie się z wrakiem samochodu po orzeczeniu szkody całkowitej?

Gdy ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą, auto poszkodowanego niekoniecznie musi nadawać się do kasacji . Ze względu na stosowaną przez ubezpieczycieli przy kalkulacjach zasadę dyferencyjną, opisaną już powyżej, wrak po wypadku jest nadal własnością poszkodowanego. Oznacza to, że może on oddać go do kasacji lub też naprawić we własnym zakresie, czy sprzedać na części. W zależności od tego, co najbardziej się opłaca, jak i od swoich chęci i stanu wraku.

Ubezpieczyciel zajmuje się czasem takimi sprawami, jednak w zależności od warunków umowy, nie musi być to jego obowiązek. Jeśli chcesz sprzedać samochód, pamiętaj, by kwota sprzedaży była zgodna z wyceną – w ten sposób zyskasz całą kwotę odszkodowania. Ubezpieczyciele w wielu przypadkach oferują także pomoc w pozbyciu się wraku samochodu, wskazując konkretne miejsce, gdzie można go sprzedać.

Naprawa auta po stwierdzeniu szkody całkowitej z OC i AC – czy możesz to zrobić?

W przypadku całkowitej szkody orzeczonej przez towarzystwo ubezpieczeniowe w ramach obowiązkowego ubezpieczenia OC, naprawa samochodu nie jest problematyczna. Wrak jest w takim przypadku własnością poszkodowanego.

Co jednak w przypadku szkody całkowitej przy polisie AC?

Tutaj sytuacja nie jest jednoznaczna, ponieważ zależy od warunków ubezpieczenia u danego towarzystwa ubezpieczeniowego. Szczegóły dotyczące tego, czy możesz naprawić auto po orzeczeniu szkody całkowitej znajdziesz zawsze w zapisie OWU polisy, czyli w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia.

Szkoda całkowita - na co uważać?

Nasze wieloletnie doświadczenie pozwoliło nam zauważyć szereg problemów i nieprawidłowości w trakcie likwidacji szkody całkowitej, co w konsekwencji prowadzi do wypłaty zaniżonego odszkodowania za szkodę całkowitą:

1. Zawyżanie kosztów naprawy auta

Bardzo często spotykamy się z sytuacją, gdzie firma ubezpieczeniowa, orzeka szkodę całkowitą na uszkodzonym pojeździe, a w rzeczywistości mamy do czynienie ze szkodą częściowa ( koszt naprawy nie przekracza wartości pojazdu sprzed szkody ).
Ubezpieczyciel podczas szacowania kosztów naprawy pojazdu korzysta z najwyższych możliwych stawek robocizny oraz części zamiennych, decyduje o wymianie każdego możliwego elementu, nawet gdy ten nadaje się do lakierowania lub naprawy.
W ten sposób "wywindowany" koszt naprawy pojazdu może przekroczyć jego wartość, szczególnie w przypadku kilkuletnich pojazdów lub szkody z polisy AC, gdzie próg orzeczenia szkody całkowitej to 70%.

2. Próba obniżenia progu opłacalności naprawy

Polityka firm ubezpieczeniowych w procesie likwidacji szkód w trakcie ustalania maksymalnych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, według ich analizy mieszczą się w przedziale od 70 do 80% w stosunku do wartości rynkowej pojazdu sprzed szkody. Stanowisko swoje tłumaczą tym, że podana kwota jest wartością w ich przekonaniu szacunkową, co należy rozumieć ostateczną. W trakcie demontażu mogą pojawić się dodatkowe niezauważone wcześniej usterki, które spowodują automatycznie wzrost kosztów naprawy pojazdu, lakonicznie tłumacząc, że taki stan rzeczy jest po prostu nieekonomiczny.

3. Zaniżanie wartości pojazdu przed szkodą

W toku naszej pracy niejednokrotnie spotykaliśmy się z praktyką stosowaną przez firmy ubezpieczeniowe, gdzie rażąco jest zaniżana wycena wartości rynkowej samochodu sprzed szkody. Oczywiście ma to na celu pomniejszenie kwoty należnego odszkodowania dla poszkodowanego (metoda dyferencyjna).
Najczęściej niższa wycena wartości pojazdu spowodowana jest zastosowaniem korekt za przebieg auta, ogumienie, stan pojazdu ( zaniedbany ), za auta sprowadzone z zagranicy. Wycena ta zwykle nie uwzględnia dodatkowego wyposażenia pojazdu i wprowadzonych modyfikacji / ulepszeń.

4. Zawyżanie wartości pojazdu po szkodzie

Z uwagi na sposób rozliczenia szkody całkowitej ( różnica między wartością przed i po szkodzie ) ubezpieczyciel dąży także do oszacowania jak najwyższej wartości uszkodzonego pojazdu. Wielu kierowców ma duże problemy związane ze sprzedażą pozostałości pojazdu, po cenie zasugerowanej przez ubezpieczyciela. Dlatego właśnie zakłady ubezpieczeń niechętnie proponują wskazanie nabywcy za oszacowaną przez nich cenę.

Najważniejszą kwestią przemawiająca na korzyść poszkodowanych jest fakt, że likwidacja szkody w firmie ubezpieczeniowej nie ma charakteru ostatecznej decyzji i istnieją sposoby na odwołanie się od decyzji zakładu ubezpieczeń oraz dochodzenia wyższego odszkodowania na drodze polubownej lub w ostateczności sądowej.

Na każdym etapie sprawy możemy zakwestionować słuszność postępowania ubezpieczyciela w naszej sprawie. Na przykład jeśli wartość pojazdu wyceniona przez towarzystwo ubezpieczeniowe jest w naszym odczuciu zaniżona warto skorzystać z pomocy niezależnego rzeczoznawcy, który w takim przypadku potwierdzi naszą wersję. W takim przypadku towarzystwo do którego zgłaszamy szkodę będzie musiało przyjąć wycenę oraz pokryć koszty ekspertyzy.

Czy i kiedy orzeczenie szkody całkowitej może być nieopłacalne dla poszkodowanego?

Wbrew pozorom orzeczenie przez ubezpieczyciela szkody całkowitej nie będzie zawsze korzystne dla poszkodowanego, i nie zawsze oznacza pozbycie się problemu. Często pojawiają się bowiem wątpliwości co do sposobu wyliczenia wartości auta oraz zawyżenia kosztów wraku (który nie jest wliczany do wypłacanego odszkodowania). Tym samym orzeczenie szkody całkowitej może nie być opłacalne dla kierowcy, który wyjdzie na tym stratny. W takich przypadkach lepsze byłoby orzeczenie szkody częściowej.

Co można wtedy zrobić...? Na pewno warto rozejrzeć się na rynku co do metod kalkulacji i zdobyć tzw. drugą opinię oraz nowe wyliczenia. Można wtedy zgłosić do ubezpieczyciela reklamację, która jednak może zostać odrzucona. Towarzystwa ubezpieczeniowe często szybko stwierdzają szkodę całkowitą, ponieważ jest to dla nich dużo łatwiejszy proces niż szkoda częściowa, przy której musieliby załatwiać więcej formalności oraz kosztów naprawy samochodu.

Pamiętaj, że przy szkodzie całkowitej pozostawiony Tobie wrak samochodu możesz sprzedać na własną rękę, gdyż jest on Twoją własnością. Najlepiej zrobić to u podmiotu zajmującego się profesjonalnym skupem aut po wypadku. Pierwszym krokiem powinno być zawsze wystawienie wraku na aukcję lub odsprzedanie go profesjonalnej firmie za cenę ustaloną przez ubezpieczyciela. Możesz także skorzystać z oferowanej przez większość towarzystw pomocy w pozbyciu się wraku. Może się jednak zdarzyć, że jego wartość zostanie przez ubezpieczyciela zawyżona w wyniku złego oszacowania, a jego sprzedaż po tej cenie będzie utrudniona. Co wtedy? Dowiesz się więcej w poniższym akapicie.

Co zrobić w przypadku zawyżenia wartości wraku samochodu?

Zakwestionowanie wyliczeń ubezpieczyciela musi mieć podstawy, a więc należy udowodnić, że prowadzone przez niego kalkulacje nie były dobrze wykonane i wykazać, że sprzedaż wraku po cenie wskazanej przez towarzystwo nie jest możliwa.

Jeśli zatem jesteś w takiej sytuacji, powinieneś najpierw dokonać próby sprzedania wraku po cenie zaproponowanej przez towarzystwo – np. w punktach odkupu wraków powypadkowych lub też poprzez wystawienie ogłoszenia w internecie. Jeśli w ten sposób nie uda Ci się sprzedać wraku, zgłoś ten fakt do ubezpieczyciela i poproś o pomoc w sprzedaży wraku. Jeśli i jemu nie uda się sprzedać wraku za zaproponowaną przez siebie kwotę, wtedy możesz sprzedać go za cenę niższą.

Umowę sprzedaży wraku za niższą cenę należy wtedy dostarczyć ubezpieczycielowi, jednocześnie zwracając się do niego o pokrycie różnicy między jego wyceną a faktyczną ceną sprzedaży wraku.

Jak zaś wygląda sprawa z orzeczeniem szkody całkowitej i zawyżeniem wartości wraku przy polisie AC?

Tutaj możesz jedynie skorzystać z OWU, czyli Ogólnych Warunków Ubezpieczenia. Jeśli nie ma tam korzystnych zapisów, niestety nic nie będziesz w stanie wskórać. Jedyny sposób na uniknięcie zaniżonego odszkodowania to sprawdzenie wyliczeń ubezpieczyciela. Zawsze masz bowiem prawo dostępu do całej dokumentacji likwidacji szkody, przysługuje Ci również zawsze prawo do złożenia odwołania.

Odwołanie od wyceny szkody całkowitej – jak napisać?

Pierwsza decyzja ubezpieczyciela nie jest ostateczna. Jeśli nie zgadzasz się z jego kalkulacją, która wymagałaby dopłaty do naprawy lub zakupu samochodu z własnej kieszeni, możesz odwołać się od jego decyzji zakładu ubezpieczeń , składając odwołanie. Jego rozpatrzenie jest obowiązkiem ubezpieczyciela.

Od warunków umowy (w przypadku AC) oraz przedstawionych w odwołaniu argumentów zależy to, jak ubezpieczyciel odniesie się do Twojego odwołania. Jeśli dostarczysz odpowiednie argumenty, jak i dowody potwierdzające Twoją tezę o zaniżeniu odszkodowania czy niesłusznym orzeczeniu szkody całkowitej, np. wyższą wycenę niezależnego rzeczoznawcy Twojego samochodu przed powstaniem szkody, czy też umowę sprzedaży, masz większą szansę na zmianę decyzji ubezpieczyciela. Jest on zobligowany do przedstawienia swojego stanowiska i dostarczenia go na piśmie.

Jak wspomnieliśmy wyżej, w przypadku polisy AC wszystko zależy od Ogólnych Warunków Ubezpieczenia. Jeśli zatem zamierzasz właśnie takie ubezpieczenie wykupić, pamiętaj, by dokładnie sprawdzić i porównać oferty ubezpieczycieli. W ten sposób zyskasz najlepszą możliwą ochronę.